Poza użyciem majeranku jako dodatek smakowy do różnych potraw ma on również właściwości lecznicze. Ziele majeranku znalazło zastosowanie jako środek przeciwzapalny i wiatropędny. Leki z wyciągiem z majeranku stosuję się w przypadku problemów z trawieniem, by poprawić wydzielanie soku żołądkowego. Wchodzi również w skład maści przeciwreumatycznych, czy łagodzących stan zapalny przewodów nosowych. Uzyskany z majeranku olejek majerankowy działa antyseptycznie, odwaniająco, przeciwzapalnie i przeciwtrądzikowo. Wśród składników antyoksydacyjnych majeranku wymienia się karwakrol, eugenol, fenol, kwas askorbinowy, kwas ursolowy
i kwas oeanolowy.

Podsumowując majeranek jako popularne zioło przyprawowe poza zdolnością aromatyzowania żywności charakteryzuje się dobrymi właściwościami prozdrowotnymi.

Świeże owoce zawierają znaczące ilości β-karotenu, witaminy C, niacyny, potasu, wapnia i żelaza oraz błonnika. Marakuję można spożywać na surowo, w postaci dżemów, galaretek czy jako napój. Każda część tej rośliny charakteryzuję się innym działaniem bioaktywnym. Ekstrakt z liści ma działanie przeciwutleniające, a ze skórki obniżające ciśnienie. Ekstrakt z owoców wykazuję działanie przeciwzapalne 
i wspomagające w leczeniu ran. Natomiast z nasion można pozyskać białko o działaniu przeciwgrzybiczym. Plemiona zamieszkujące Amazonię wykorzystują owoce tej rośliny jako środek na kaszel oraz wzmacniający serce.

Związki, które odpowiedzialne są za prozdrowotne właściwości tej rośliny to: alkaloidy, glikozydy oraz flawonoidy. Badania wykazały, że winorośle tropikalne działają przeciwskurczowo, uspokajająco, przeciwbólowo oraz hipotensyjnie. Wszystkie wymienione właściwości mogą przekonać do spróbowania tego owocu i poznania ciekawego egzotycznego smaku.

Jeżyna cechuję się właściwościami przeciwbakteryjnymi, przeciwgrzybiczymi i antywirusowymi. Dzieje się tak za sprawą zawartych w nich antocyjanach, taninach, polifenolach i flawonach. Jest to roślina, którą powinno się docenić ze względu na jej właściwości odżywcze i zdrowotne a także walory smakowe. Jeżyny są bogatym źródłem witaminy C i K, składników mineralnych np. manganu oraz zawierają błonnik.

Jest to owoc, który można wykorzystać na wiele sposobów. Spożywany jest nie tylko świeży. Jeśli lubimy domowe przetwory, jeżyny idealnie nadają się na dżemy oraz domowe soki. Dzięki temu z wartości tej rośliny możemy korzystać przez cały rok.

Sok z jeżyn

Składniki:

około 2,5-3 kg
1 kg cukru
1 litr wody

Przygotowanie:

Jeżyny myjemy, oczyszczamy i zasypujemy cukre,. Odstawiamy na noc. Na drugi dzień, zalewamy jeżyny ciepłą wodą. Woda powinna przykryć owoce i gotujemy na małym ogniu do rozpuszczenia cukru. Sok przelewamy przez sitko i przecieramy owoce okrągłym tłuczkiem lub łyżką. Sok zlewamy do czystych buteleczek i pasteryzujemy.

Sok z jeżyny działa napotnie, wykrztuśnie, przeciwgorączkowo. Pomaga w zapaleniu pęcherza, dróg moczowych i na chore gardło.

• Ruch to zdrowie - aktywność fizyczna jest bardzo ważnym elementem zdrowego stylu życia.  Odpowiednio dostosowana do wieku dziecka sprzyja wspomaganiu odporności. Warto spędzać czas na świeżym powietrzu np. jeździć na rowerze, spacerować lub wybrać inną aktywność, którą lubi dziecko.
• Więcej warzyw, czyli zdrowa dieta –   wpływ zdrowego odżywiana na organizm człowieka jest  oczywisty, niedożywienie i niedobory pokarmowe mogą mieć negatywny wpływ na funkcjonowanie układu immunologicznego. Warto aby
  w diecie jesienno-zimowej, ale nie tylko, znalazły się takie produkty jak np. jogurty, kiszonki, warzywa sezonowe, kasze.
• Czas spać  – kiedy organizm jest przemęczony a wczesne pobudki do szkoły mogą sprzyjać niewyspaniu  trzeba mieć na uwadze, że może to wpłynąć na osłabienie organizmu.  Sen pozwala organizmowi na zebranie sił.
• Bez kurtki czy w kurtce – adekwatnie dobrane ubranie do pogody ma także wpływ na odporność. Organizm nie lubi być nadmiernie przegrzewany ani wychładzany.
• Myj ręce  - na każdej rzeczy, którą dotykamy w ciągu dnia mogą znajdować się drobnoustroje, które nie widoczne dla oczu wpływają negatywnie na zdrowie
  i mogą wywołać chorobę.
• Witamina D – witamina pod wieloma względami bardzo korzystna dla rozwoju
  zdrowia dziecka. Warto badać jej poziom i po konsultacji z pediatrą włączyć jej suplementację.

W jagodzie kamczackiej znajduje się duża zawartość polifenoli, w tym antocyjanów, które są wchłaniane w żołądku oraz w jelicie cienkim i mają działanie przeciwmiażdżycowe. Wykazano, że produkty bogate w antocyjany korzystnie wpływają na profil lipidowy i zmniejszają stres oksydacyjny. Ponadto antocyjany z owoców jagody kamczackiej mogą wspomagać leczenie chorób oczu, gdyż zmniejszają kruchość naczyń włosowatych, polepszają przepuszczalność śródbłonka, normalizują niektóre dolegliwości wzroku.

Roślina  ta  stosowana jest w leczeniu  infekcji  bakteryjnych  i wirusowych,  a  także  chorób  krwi.  Cechuje się właściwościami  odtruwającymi;  owoce  stosowane są  w  przypadku  zatruć  metalami  ciężkimi  i lekami  syntetycznymi. 

Dojrzałe owoce można spożywać w stanie świeżym lub też wykorzystywać do produkcji soków, dżemów, suszu i mrożonek i jako smaczny dodatek do deserów.

Dziki bez ma wiele właściwości prozdrowotnych. Jest to jedna z najstarszych roślin wykorzystywanych do leczenia bardzo wielu schorzeń. Czarny bez swoje właściwości prozdrowotne zawdzięcza dużej zawartości polifenoli (są przeciwutleniaczami), które hamują wytwarzanie wolnych rodników i przeciwdziałają powstawaniu stresu oksydacyjnego, który przyczynia się do rozwoju wielu chorób.

Owoce  jagodowe,  do których należy  czarny  bez, czarna  porzeczka,  winogrona  czy  maliny, cechują się bogatym źródłem witaminy C, pektyn oraz łatwo przyswajalnych  cukrów.  Owoce tych roślin  mają  działanie  odkwaszające  ze  względu  na  bogactwo składników  mineralnych, szczególnie potasu, wapnia, magnezu i żelaza, a w nieco mniejszych ilościach cynku, miedzi i manganu.

Dodatkowo bez apteczny pozytywnie wpływa na układ immunologiczny, trawienny czy moczowo-płciowy. Zaobserwowano również jego korzystny wpływ na nerwobóle, migreny oraz bóle reumatyczne.

Oto kilka wskazówek, które mogą być pomocne:

• Starajmy się spożywać regularnie posiłki.
• Słodycze warto zamienić na zdrowe przekąski tj. orzechy, bakalie, owoce (mogą być mrożone), warzywa.
• Jeśli nie ma przeciwwskazań w diecie dziecka powinny pojawiać się ryby, mleko i produkty mleczne oraz produkty zbożowe
  w odpowiedniej do wieku porcji.
• Napoje gazowane powinno się zamienić na wodę, herbatę lub kompot. Soki należy spożywać w ograniczonej ilości.
• Należy ograniczać spożywania soli, unikając np. dosalania potraw.
• Nie możemy wyjść do restauracji, ale jeśli dysponujemy większą ilością czasu, możemy spróbować przyrządzić razem z dzieckiem domową pizzę czy wiosenną sałatkę. Każdy pomysł na danie ugotowane razem
  z dzieckiem jest dobry. Może odkryją się nowe talenty kulinarne.
• Jeśli znamy zalety danych produktów podawanych dzieciom mówmy im
  o nich i zachęcajmy do spróbowania i odkrywania nowych smaków.
• Nie zapominajmy o ćwiczeniach. Kilka prostych ćwiczeń wykonanych razem
  z dzieckiem może być dobrą formą zabawy.
   

Pamiętajmy, że każda nawet mała zmiana na lepsze naszej diety jest osiągnięciem
i krokiem w stronę zdrowszego organizmu.

Warzywo to charakteryzuje się dużą zawartością:

• Polifenoli – działanie przeciwzapalne
• składników mineralnych (magnezu, potasu, wapnia).
  W jarmużu jest większa zawartość wapnia niż w mleku!
• witamin (wit. K i C)

Ponadto jest to warzywo bogate w luteinę, wspomagającą prawidłowe funkcjonowanie narządu wzroku.  Związki w nim zawarte wykazują  również działanie antybakteryjne wobec takich bakterii, jak: P. aeruginosa, E. aerogenes, S. typhimurium, S. sonnei, E. coli. i H.pylori. Badania dowodzą, że związki zawarte w jarmużu wykazują korzystne działanie ochronne na naczynia krwionośne oraz mają działanie antynowotworowe.

Najczęściej jarmuż wykorzystywany jest jako dodatek do koktajli oraz sałatek,
może być także podawany w formie chipsów.

Jest to warzywo, które dostarcza wielu cennych składników odżywczych tj.:
– związki siarki, 
– fitosterole,
– flawonoidy,
– składniki mineralne (potas, żelazo, fosfor, cynk, magnez, mangan, bor i miedź),
– witaminę C (w ilości 30 mg/100 g produktu).

Czosnek pospolity od wieków uznawany jest za silny środek antybakteryjny.
W medycynie ludowej określa się go jako naturalny antybiotyk. Zostało to potwierdzone wynikami badań naukowych nad właściwościami przeciwbakteryjnymi czosnku. Według naukowców za opisywany wyżej efekt odpowiada przede wszystkim allicyna (to jeden z cennych składników zawartych w świeżym czosnku). Roślina ta poza właściwościami antybakteryjnymi cechuję się również właściwościami grzybobójczymi, hipoglikemicznymi, zalecana jest także dla osób zmagających się
z chorobami układu krążenia.

Czosnek ma wiele zastosowań w kuchni. Stosowany jest jako przyprawa do dań, sałatek czy mięsa. Jednakże warto pamiętać, że zbyt duże spożycie czosnku może obciążać pracę przewodu pokarmowego oraz wątroby. Z tego powodu osoby cierpiące na dyskomfort trawienny, refluks żołądkowo – jelitowy, wzdęcia lub chorobę wrzodową żołądka i jelit powinny zrezygnować z tego warzywa, aby nie nasilać objawawów schorzeń.

Jest to przyprawa, która cechuje się wieloma walorami zdrowotnymi:

• Korzystnie wpływa na pracę nerek
• Obniża poziom cukru we krwi
• Dzięki zawartości błonnika wpływa na  regulacje procesu trawienia
• Wykorzystywany jest w przypadku leczenia przeziębień
• Jest składnikiem maści o właściwościach przeciwbólowych i rozgrzewających

Pomimo tego, że cynamon jest przyprawą dodawaną do różnych potraw i deserów ze względu na swoje właściwości smakowe, zapachowe oraz pozytywne oddziaływanie na organizm człowieka, należy zachować umiar w jego stosowaniu. Nadmierne dodawanie cynamonu do codziennych posiłków może stać się toksyczne i prowadzić do negatywnych skutków zdrowotnych. Cynamon jest drażniącą przyprawą, dlatego często stosowany może podrażniać wargi powodując np. owrzodzenia.

Substancje zawarte w cynamonie są potencjalnymi alergenami. Cynamon charakteryzuje się średnim ryzykiem wystąpienia alergii i znacznie częściej występuję reakcja kontaktowa, niż pokarmowa.

Dojrzałe owoce zbierane są jesienią. Świeże owoce powinny być delikatne i miękkie w dotyku. Najlepsze są te, które pokrywa biały, równomierny nalot. Nie jest to jednak oznaka pleśni lecz wytrącającego się z owocu cukru. Oznacza to, że figi są już dojrzałe i soczyste.

Owoców nie trzeba obierać ze skórki, wystarczy umyć je pod bieżącą wodą. Figa, którą można spożyć na surowo charakteryzuje się ciemnofioletowym kolorem. Miąższ z fig najlepiej wydobyć za pomocą łyżeczki. 

Suszone figi w diecie – właściwości 

W suszonych figach znajduję się wiele cennych dla organizmu witamin oraz minerałów tj. wit. B6, potas, wapń czy żelazo. Spośród wszystkich suszonych owoców są najlepszym źródłem błonnika pokarmowego, dzięki czemu korzystnie wpływają na układ pokarmowy i regulują pracę jelit. Ponadto mogą sprzyjać poprawie koncentracji, regulacji ciśnienia tętniczego, a także mieć wpływ na kości. Jedną z wad tych owoców jest duża zawartość cukrów prostych.

Figi znalazły zastosowanie w kuchni, jako zdrowa przekąska, dodatek 
do potraw, ciast i deserów.

Szparagi zawierają:

·  karotenoidy

·  witaminę C

·  witaminę A

·  witaminę K

·  witaminę B₂

·  wapń

·  fosfor

·  potas

Dodatkowo szparagi zawierają:

· glutation – związek detoksykujący, który pomaga neutralizować substancje rakotwórcze, wspomaga wątrobę w procesie oczyszczania z toksyn, wzmacnia układ odpornościowy

·  inulinę – związek, który stanowi pożywkę dla pożytecznych bakterii jelitowych zapewniając prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego.

Korzystne efekty spożycia szparagów:

· zmniejszają ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2

· poprawiają trawienie

· chronią wzrok

· wspomagają odchudzanie

· są moczopędne

· są antykancerogenne.

Szparagi są bogatym źródłem kwasu foliowego dlatego ich spożycie zalecane jest kobietom w ciąży

Warzywa te nie są wskazane dla osób cierpiących na dnę moczanową i kamienie nerkowe, gdyż zawierają dużo związków purynowych.

Szparagi mogą powodować alergie.

Jest bardzo dużo korzyści działania herbat na nasz organizm. Napój ten jest pomocny m.in. w cukrzycy, infekcjach i stanach zapalnych, problemach trawiennych czy  przy osłabieniu układu kostnego.

• Zawarta w herbatach mieszanina składników polifenolowych skutecznie
  zwalcza bakterie i wirusy, dzięki czemu herbaty mogą być stosowane zarówno do przeciwdziałania, jak i do leczenia wspomagającego chorób infekcyjnych,
  np. grypy, przeziębienia, biegunki czy stanów zapalnych śluzówki jamy ustnej
  lub dziąseł.
• Napar z herbaty zielonej i czerwonej sprzyja trawieniu i usuwa uczucie przepełnionego żołądka. Pobudza wydzielanie soków żołądkowych, poprawiając tym samym trawienie.
• Wykazano, że zielona oraz czarna herbata wzmacniają zęby i chronią przed próchnicą. Efekt ten wynika ze stosunkowo wysokiej zawartości fluoru.
  Z przeprowadzonych badań wynika, że regularne płukanie jamy ustnej herbatą zmniejsza zachorowalność na próchnicę o połowę.

Jest to warzywo, które charakteryzuje się dużą zawartością bardzo cennych składników, działających  przeciwutleniająco np. sulforafan, beta-karoten, izotiocyjany oraz chlorofil.  W brokułach znajdują się również minerały tj.: potas, wapń, żelazo, fosfor, mangan, magnez, siarka oraz witamin: A (beta-karoten), B1, B2, B6, C, K, PP, kwas pantotenowy (B5) i kwas foliowy (B9). Brokuły jako warzywo są też naturalnie dobrym źródłem błonnika pokarmowego. Spożywanie tego warzywa zaleca się osobom chorym na cukrzycę, jak również anemie, mających problem ze zbyt wysokim poziomem cholesterolu, lub zmagających się z niedoborem wapnia.

Brokuł jest to warzywo, które można spożywać na surowo. Najczęściej jednak do jego przygotowania wykorzystuje się metodę gotowania. Gotowanie powinno odbywać się w lekko osolonej, wrzącej wodzie nie dłużej niż kilka do kilkunastu minut. Zbyt długie gotowanie wiąże się ze znacznym ubytkiem witamin i minerałów. Prócz różyczek brokuła jadalna jest także gruba, mięsista łodyga.

Zawartość witamin w jogurcie zależna jest od ilości tłuszczu, składu produktu oraz dodatku zbóż i owoców, także obecność bakterii probiotycznych przyczynia się do wzrostu wartości odżywczej tego produktu. Jogurt charakteryzuje się  większą zawartością aminokwasów i  ma ponad 20% więcej witamin z grupy B niż mleko. Kupując jogurty należy zwracać uwagę na ilość dobroczynnej mikroflory, datę przydatności do spożycia (im bliżej końca terminu  ważności tym ilość bakterii probiotycznych w jogurcie jest mniejsza), istotny jest również wygląd wieczka, które gdy jest wypukłe wskazuje na rozwój szkodliwej mikroflory.

Spożywanie jogurtów może korzystnie wpływać na układ odpornościowy, na wchłanianie żelaza, a także obniżenie cholesterolu. Jogurty warto spożywać przy schorzeniach tj. biegunka, zaparcia, stany zapalne jelit i żołądka, wzdęcia czy niestrawność.

Likopen jest ważnym składnikiem, gdyż m.in. poprawia funkcjonowanie układu krwionośnego, wpływa pozytywnie na wygląd skóry, neutralizuje wolne rodniki oraz wpływa na zachowanie odpowiedniej gęstości kości.

Najwięcej likopenu można znaleźć w produktach przetworzonych, szczególnie tych gotowanych. Należą do nich: ketchup, przecier pomidorowy, koncentrat pomidorowy, sok, sos i zupa. Pod wpływem temperatury, likopen zawarty w pomidorach ulega przekształceniu do postaci, w której jest znacznie lepiej wchłaniany z przewodu pokarmowego, a proces gotowania uwalnia jego część zawartą w skórce.

Warto też pamiętać, że pomidor zawiera witaminy. Charakteryzuje się szczególnie dużą zawartością witaminy C, tiaminy, ryboflawiny, witaminy PP, kwasu pantotenowego, kwasu foliowy, oraz witaminy H i K.

Zawartość ważnych dla zdrowia substancji odżywczych jest cechą zależącą od odmiany, ale zmienia się także pod wpływem warunków klimatycznych, glebowych, miejsca uprawy oraz stopnia dojrzałości. Smak owoców jest związany ze składem chemicznym i uzależniony jest od zawartości cukrów i kwasów organicznych.

Warto jeść jaja kurze ponieważ:

• Zawarte w nich białka, fosfolipidy czy karotenoidy są związkami bioaktywnymi, które mają wpływ na procesy fizjologiczne w organizmie ludzkim
• Substancje zawarte w jajach kurzych, charakteryzują się właściwościami antybakteryjnymi, przeciwzapalnymi, a także antyoksydacyjnymi
• Cholesterol zawarty w jajku nie jest szkodliwy dla dzieci i przyczynia się do ich prawidłowego rozwoju
• Jaja kurze dostarczają również niezbędnych witamin z grupy B oraz witamin A, D, E i K, mikroelementów (wapń, magnez, żelazo, fosfor, cynk, selen, jod, potas, sód)

Jaja kurze niestety są jednym z alergenów pokarmowych. Większość alergenów znajduję się w białku jaja, jednakże w żółtku także są obecne substancje o aktywności alergenowej. Proces obróbki termicznej jajka przyczynia się do znacznego zmniejszenia właściwości alergizujących.

Jeśli nie istnieją przeciwwskazania do spożywania jaja kurzego to warto je włączyć do diety, ponieważ są pełnowartościowym elementem w żywieniu człowieka.

Kasza gryczana

• wysoka zawartość składników mineralnych
• wysoka zawartość białka w porównaniu z innymi kaszami
• dzięki wysokiej zawartości skrobi opornej jest kaszą niskoenergetyczną
• doskonałe źródło krzemu
• udowodnione działanie w profilaktyce nowotworowej

Kasza jaglana

• bogate źródło żelaza, magnezu i potasu
• zawiera znaczące ilości lecytyny
• źródło krzemu
• dieta bogata w kaszę jaglaną może być pomocna przy biegunkach, wymiotach,
  niestrawności i cukrzycy
• działa przeciwgrzybiczo

Kasza kukurydziana

• źródło luteiny
• jest lekkostrawna, dlatego doskonale nadaje się na kleik u dzieci
• niestety nie stanowi dobrego źródła cennych składników jak flawonoidy, błonnik czy rutyna

Ryż

• istnieje wiele odmian i rodzajów ryżu różniące się przede wszystkim zawartością
  błonnika pokarmowego
• ryż brązowy charakteryzuje się wyższą zawartością błonnika
• ryże bogate są w potas, wapń, fosfor, magnez, żelazo
• źródło witaminy E oraz witamin z grupy B
• rozgotowany ryż wykazuje działanie zapierające podczas biegunek oraz wspomagające podczas nudności i zaburzeń łaknienia
• odnotowuje się korzystne działanie podczas problemów z oddawaniem moczu i poceniem się

Cynamon – przyprawa korzenna otrzymywana z kory drzewa cynamonowego. Stosowany w niestrawnościach, wzdęciach a także biegunce. Zmniejsza przekrwienie błony śluzowej nosa.  Cynamon ma działanie przeciwcukrzycowe, przeciwzapalne, antynowotworowe
oraz przeciwbakteryjne.
 

Imbir – przyprawa korzenna o działaniu przeciwzapalnym zalecany przy zapaleniu stawów
i oskrzeli. Wykazuję efekt żółciopędny oraz pobudza motorykę przewodu pokarmowego.  Łagodzi nudności, działa przeciwbólowo, przeciwmigrenowo, przeciwbakteryjnie i przeciwgrzybiczo.
 

Kardamon – zapobiega rozwojowi chorób nowotworowych, obniża ciśnienie tętnicze krwi oraz stymuluje system odpornościowy organizmu. Kardamon idealnie rozgrzewa, polecany do leczenia przeziębień, kaszlu i jako środek wspomagający terapię zapalenia oskrzeli.
 

Kurkuma – tej przyprawie przypisuje się głównie działanie przeciwnowotworowe (kurkumina). Ponadto kurkuma wspomaga pracę mózgu dzięki zawartości tumeronu, który stymuluje namnażanie i różnicowanie komórek nerwowych. Kurkuma działa żółciopędnie, łagodnie przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie oraz rozkurczająco.

Powstająca w wyniku fermentacji - acetylocholina działa korzystnie na organizm poprzez usprawnienie perystaltyki jelit oraz mechanizmów przekazywania bodźców nerwowych. Acetylocholina wpływa również na regulację ciśnienia krwi. Dodatkowo kiszonki zawierają związki
o działaniu antynowotworowym.

Kiszone ogórki, kapusta, buraki są jednym z najlepszych źródeł witaminy C. Naturalna fermentacja jest doskonałą metodą pozyskiwania naturalnej witaminy C. Dodatkowe kiszonki są źródłem witamin A, E, K, PP oraz witamin z grupy B. Witaminy A, C i E to przeciwutleniacze.

Kiszonki dostarczą także wielu niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu składników mineralnych tj. wapń, potas, magnez, żelazo i fosfor.

Właściwości prozdrowotne topinamburu

• wysoka zawartość inuliny, która jest pożywką dla bakterii probiotycznych
• reguluje stężenia glukozy w surowicy krwi
• obniża poziom cholesterolu LDL
• obniża ciśnienie tętnicze
• ułatwia usuwanie substancji toksycznych i metali ciężkich z organizmu
• zwiększa przyswajanie wapnia, żelaza i magnezu
• stymuluje odporność
• zmniejsza ryzyko rozwoju raka jelita grubego

Nie wykazuje on żadnych właściwości odżywczych w postaci witamin i minerałów jednak do jego zalet można zaliczyć:

• stabilizowanie poziomu glukozy i insuliny
• zdolność wirusobójczą
• działanie grzybobójcze
• działanie przeciwmiażdżycowe
• wzmocnienie systemu odpornościowego
• poprawę zdrowia dziąseł i zębów
• funkcję przeciwpróchniczą
• zapobieganie nieświeżemu oddechowi
• redukowanie wrzodów

Przeciwwskazaniem do stosowania ksylitolu mogą być choroby nerek. Największą wadą ksylitolu jest dawkowanie. Duże jednorazowe dawki mogą wywołać biegunki, wzdęcia,  wymioty, niestrawność lub bóle brzucha. W praktyce ksylitol należy wprowadzać powoli do swojej diety
i obserwować swój organizm, czy jest w stanie tolerować większe dawki.

Ksylitol wyróżnia się doskonałą rozpuszczalnością i krystalizacją. Jest stabilny w wysokich temperaturach i nie podlega procesowi karmelizacji. Obecnie jest składnikiem wielu produktów typu light, sugar free oraz czekolad, batonów, gum do żucia.

Ksylitol jest także coraz częściej wykorzystywany w produktach do pielęgnacji jamy ustnej
np. pasty do zębów lub płynach do płukania ust.

Na półkach sklepowych można znaleźć dwa rodzaje ksylitolu:

· fiński – pozyskiwany drogą chemiczną (hydroliza drewna)

· chiński – pozyskiwany metodą biologiczną  (fermentacja bakteryjna łuszczyn kukurydzy).

Wysokie wartości odżywcze:

BIAŁKO - Komosę ryżową wyróżnia skład aminokwasowy białka. Zawartość aminokwasów egzogennych w tym pseudozbożu jest zbliżona do białka wzorcowego wg FAO – żadna roślina
nie prezentuje tak korzystnego zestawu aminokwasów egzogennych. Zawartość białka jest dosyć wysoka i oscyluje w granicach 12-22% co stanowi idealne źródło tego składnika dla wegetarian.

NIENASYCONE KWASY TŁUSZCZOWE - Komosa ryżowa bogata jest w nienasycone kwasy tłuszczowe zabezpieczone przed utlenianie przez witaminy antyoksydacyjne A i E.

WITAMINY I SKŁADNIKI MINERALNE – W skład tego pseudozboża wchodzą witaminy z grupy B (tiamina, ryboflawina) oraz składniki mineralne głównie magnez, potas i wapń.

W ostatnich badaniach dodatkowo potwierdzono prebiotyczny efekt komosy. Spożywanie
tego produktu wpływa dobroczynnie na wzrost korzystnych szczepów bakteryjnych
i tym samym jest zalecana jako środek w diecie pacjentów z zaburzeniami mikroflory
przewodu pokarmowego.

Istnieją dwie formy witaminy D:

• witamina D2 (ergokalcyferol) -  występuje w roślinach i grzybach
• witamina D3 (cholekalcyferol) - wytwarzana w organizmach zwierzęcych.
  W organizmie ludzkim prowitamina D3, pod wpływem promieniowania słonecznego UVB,
  jest przekształcana do prewitaminy D3.

Witamina D może być dostarczana do organizmu w dwojaki sposób z produktami żywnościowymi (ryby morskie) lub przez syntezę skórną. Do czynników, które mogą zmniejszyć syntezę witaminy D nawet o ponad 90%, należą zarówno zwiększona ilość melatoniny w skórze, jak i stosowanie kremów z filtrami ochraniającymi przed promieniowaniem UVB. W niektórych przypadkach niezbędna jest farmakologiczna suplementacja  witaminą D.

Skutki zdrowotne związane z niedoborem wit D:

Choroby kości u dzieci:

• krzywica
• zaburzenia wzrostu
• deformacja szkieletu
• zwiększone ryzyko złamań kości

Chroby kości u dorosłych:

• osteomalacja
• osteoporoza

Choroby pozakostne:

• choroby układu sercowo naczyniowego
• otyłość
• nowotwory
• cukrzyca typu 1 i typu 2, nefropatia cukrzycowa
• choroby z autoagresji
• schizofrenia
• depresja

Sacharozy - cukier złożony zawarty w dużych ilościach
w burakach cukrowych  i trzcinie cukrowej, na bazie których powstaje cukier krystaliczny.

Syropu glukozowo-fruktozowego - otrzymywany
z kukurydzy, który zawiera mieszankę fruktozy i glukozy

Glukozy - cukier prosty, mniej słodki od sacharozy, naturalnie występującym w organizmie.

Dekstrozy - cukier prosty określany też mianem gronowego.

Fruktozy (lewulozy) - zwana cukrem owocowym.

Laktozy - cukier mleczny.

Maltozy - cukier słodowy.

Maltodekstryny - mieszanina poli- i oligosacharydów otrzymywana przez częściową hydrolizę skrobi.

Należy unikać produktów z zawartością w/w składników, a jeśli nie mamy takiej możliwości, wybierajmy te produkty, w których składzie (zamieszczonym na opakowaniu) cukier jest jedną z ostatnich pozycji - będzie to oznaczało, że jest go stosunkowo mniej.

Cukry proste są najgorszym składnikiem diety dziecka. Organizm bowiem przyswaja je od razu, bez konieczności dodatkowego rozkładu a co za tym idzie, na jego trawienie nie zużywa ani grama energii. Zjadając zatem cukry proste dzieci wprowadzają do organizmu nic nie warte puste kalorie. 

Spożywanie nadmiaru cukru sprzyja rozwojowi: próchnicy, cukrzycy, otyłości, niedoborów mineralnych i awitaminozy, chorób przewodu pokarmowego, spadku odporności (wzrost infekcji bakteryjnych, wirusowych i grzybiczych), większa zapadalność na choroby nowotworowe.

Jeśli chodzi o dzieci cukier leży także u podłoża reakcji alergicznych, takich jak astma, zaburzeń układu nerwowego, jak ADHD, czy autyzm, osłabienia układu immunologicznego oraz problemów związanych z przewodem pokarmowym, zaczynając od próchnicy, idąc przez zaburzenia trawienia i przyswajania wartościowych minerałów i witamin, kończąc na chorobach pasożytniczych.

Zdrowsze zamienniki chemicznie oczyszczonego białego cukru: melasa jabłkowa, suszone owoce,
cukier kokosowy, stewia, ksylitol, miód.

Pamiętajmy jednak, że nie warto uczyć dzieci mocno słodkich smaków, wtedy wystarczy
im naturalna słodycz z owoców i warzyw!

Odpowiada za wiele procesów i spełnia różnorodne funkcje w organizmie człowieka, takie jak:

• transport tlenu, witamin i składników odżywczych,
• przenosi tlen do komórek umożliwiając zachowanie ich struktury,
• jest przenośnikiem cennych witamin oraz składników odżywczych, niezbędnych
• do prawidłowego działania komórek, tkanek i organów,
• nawilża oczy, usta i nos zapewniając ich prawidłowe funkcjonowanie,
• odgrywa ważną rolę w regulowaniu temperatury ciała – ochładza organizm, gdy jest gorąco i chroni go przed zimnem,
• przepłukuje nerki, usuwając toksyny z organizmu,
• pozwala utrzymać elektrolity w równowadze,
• pomaga zachować na stałym poziomie objętość krwi, co pozwala na zachowanie energii,
• nawodniony organizm lepiej funkcjonuje, ma większą zdolność koncentracji i szybszy czas reakcji,

Dlaczego woda jest lepsza niż sok?

Woda nie zawiera sztucznych barwników, konserwantów i aromatów a przede wszystkim nie ma  w swoim składzie cukru, będącego – między innymi – główną pożywką dla bakterii powodujących próchnicę mlecznych zębów. Naturalna woda idealnie gasi pragnienie, a dobrze nawodniony organizm sprawnie wydala na zewnątrz toksyny, znacznie lepiej radząc sobie z bakteriami czy wirusami.

1 szklanka soku pomarańczowego zawiera równowartość 10 kostek cukru!

Warto wyrabiać w dzieciach nawyk picia wody, zamiast soków. Nawet 100 procentowy świeżo wyciskany sok, mimo że zachowuje aktywne witaminy i enzymy, nie jest najlepszym wyborem ze względu na wysoką zawartość fruktozy. W owocach ten sam sok występuje w towarzystwie błonnika, który spowalnia wchłanianie cukru w jelitach, dzięki czemu wiele negatywnych skutków jego spożycia zostaje zminimalizowana. Za świeżo wyciskany sok możemy uznać ten, który przygotowaliśmy samodzielnie w domu, i który spożyliśmy maksymalnie pół godziny po wyciśnięciu (tylko tyle czasu zawarte w nim enzymy są aktywne). W popularnych soczkach i napojach dla dzieci znajdziemy, zamiast enzymów i witamin, masę utrwalaczy, ale też innych dodatków: cukier, syrop glukozowo-fruktozowy oraz aromaty. Podobnie jest również z wodą smakową, która jest bogactwem dodatków i ma niewiele wspólnego z naturalną wodą.

EPA i DHA są kwasami tłuszczowymi omega-3, które znajdują się wyłącznie w rybach, owocach morza i morskich glonach. Natomiast ALA występuje w roślinach takich jak konopie, dynia, orzechy. Człowiek wyposażony jest w mechanizm przekształcania EPA do DHA, natomiast konwersja ALA do EPA i DHA wynosi od 0,5%
do maksymalnie 5%.

Dla zdrowia człowieka najważniejszy jest kwas DHA. Jako jedyny z grupy kwasów omega-3 ma potwierdzoną naukowo skuteczność w zmniejszeniu ryzyka infekcji i zachorowań o ponad 60%, budując przy tym silny układ odpornościowy dziecka. Dodatkowo wpływa na lepszą pamięć i koncentracje maluchów. Minimalne zapotrzebowanie DHA na dzień to 100 mg.

Tran czyli skoncentrowany olej z wątroby ryb morskich zawiera w swoim składzie kwasy omega 3, a przede wszystkim DHA i EPA. Wybierając suplementację kwasami omega 3 należy zatem zwrócić uwagę na odpowiedni stosunek zawartości EPA, DHA i ALA w danym preparacie.

Wartość odżywcza produktów zbożowych jest uzależniona głównie od przemiału ziarna. W procesie przemiału zewnętrzna warstwa ziarna jest eliminowana, co z kolei jest następstwem utraty składników odżywczych zawartych w okrywie owocowo – nasiennej i zarodku. Produkt zbożowy staje się przez to mało wartościowy pod względem żywieniowym. W diecie dzieci powinny się znaleźć produkty zbożowe o niewielkim stopniu przemiału odznaczające się wysoką zawartością witamin i składników mineralnych oraz błonnika pokarmowego.

Produkty te w większości mają średni indeks glikemiczny, co oznacza, że cukier z nich uwalnia się do krwi stopniowo i utrzymuje się na stałym poziomie, dostarczając energię w odpowiedniej ilości i w odpowiednim czasie.

W zależności od obróbki produkty zbożowe dzieli się na dwie grupy: pełnoziarniste i niepełnoziarniste. Do produktów pełnoziarnistych zaliczamy m.in.: otręby, mąki razowe, ryż brązowy, kasze gruboziarniste, makaron razowy, płatki owsiane, płatki jęczmienne, płatki żytnie. Natomiast do grupy produktów wysoko przetworzonych inaczej niepełnoziarnistych zaliczamy: mąki pszenne, ryż biały, kasza kuskus, pieczywo pszenne białe, makaron pszenny, płatki śniadaniowe kukurydziane o różnych smakach i kształtach. W diecie dzieci w wieku przedszkolnym bardzo ważne jest urozmaicenie i różnorodność spożywanych produktów zbożowych. Biorąc pod uwagę fakt, że zdecydowanie lepsze pod względem wartości odżywczej są produkty zbożowe pełnoziarniste, to one powinny stanowić większą część spożywanych produktów w codziennym jadłospisie. Co to oznacza? Co najmniej 3 posiłki w ciągu dnia powinny być bogate w produkty z pełnego ziarna, czy też wykonane z mąki pełnoziarnistej.

Produkty zbożowe jak już wcześniej zasygnalizowano to przede wszystkim źródło węglowodanów złożonych, czyli energii potrzebnej do funkcjonowania i rozwoju, witamin z grupy B, składników mineralnych (fosfor, cynk, magnez, żelazo, mangan, siarka) oraz błonnika pokarmowego. W produktach mniej przetworzonych występuje znacznie więcej prozdrowotnych składników. Również więcej węglowodanów złożonych, dzięki temu energia uwalniana jest stopniowo, co przeciwdziała szybkiemu pojawieniu się głodu po konsumpcji, jednocześnie dostarczają więcej siły i energii do zabawy i nauki przez dłuższy czas oraz zapobiegają wystąpieniu otyłości i innych chorób przewlekłych w przyszłości. Kolejny składnik warty uwagi występujący w tej grupie produktów to błonnik, który nie jest trawiony i wchłaniany w organizmie. Błonnik usprawnia pracę przewodu pokarmowego, wpływa pozytywnie na rozwój fizjologicznej flory jelit. Witaminy z grupy B usprawniają rozwój i funkcjonowanie dziecka. Pomagają w koncentracji i myśleniu.

Wskazówki praktyczne!

Robiąc zakupy proszę zwracać uwagę na etykiety produktów zbożowych i dokonywać słusznych wyborów. Przede wszystkim wybierać produkty o niewielkiej zawartości cukrów prostych, a wysokiej – węglowodanów złożonych i błonnika. Zwłaszcza w przypadku płatków śniadaniowych, gdzie często dodawany jest cukier oraz pieczywa, bo ciemna barwa chleba może być wynikiem dodatku barwinka np. karmelu.

Proszę pamiętać o urozmaiceniu i różnorodności produktów w  diecie dzieci.

Śniadanie to baza, która umożliwia prawidłowe funkcjonowanie w ciągu dnia. Czas pomiędzy śniadaniem a obiadem to najczęściej okres najbardziej intensywnego wysiłku umysłowego wymagającego stałego źródła energii.

Główne założenia przy planowaniu prawidłowo zbilansowanego śniadania:

• urozmaicenie – zawartość produktów ze wszystkich grup, im większe urozmaicenie i większy asortyment tym mniejsze ryzyko potencjalnych niedoborów składników odżywczych;
• zawartość produktów dostarczających białko roślinne i zwierzęce;
• zawartość produktów bogatych w węglowodany złożone (pełnoziarniste produkty zbożowe);
• bez cukru tzw. „dodanego”, izomerów trans kwasów tłuszczowych;
• bogate w dodatek owocowy lub warzywny;
• regularność spożywania, każdego dnia i stałej porze!

Pomarańczowy kolor miąższu świadczy o dużej zawartości karotenu (im kolor jest intensywniejszy, tym więcej witaminy A). Bardzo cennym produktem są pestki dyni, które po wysuszeniu powinniśmy systematycznie spożywać w różnych postaciach. Warta uwagi jest dynia o pomarańczowym miąższu – im kolor miąższu intensywniejszy, tym więcej w nim witamin. Można wyróżnić witaminy takie jak: A, B1, B2, C, PP, ponadto składniki mineralne, zwłaszcza fosfor, żelazo, wapń, potas i magnez oraz mnóstwo beta-karotenu, który w organizmie przekształca się w witaminę A. Zapobiega ona krzywicy u dzieci, wzmacnia wzrok, chroni przed nowotworami. Wraz z witaminą E wspaniale wpływa na cerę – utrzymuje odpowiednie nawodnienie skóry i zwalcza wolne rodniki. Przyśpiesza przemianę materii, dzięki czemu organizm pozbywa się nagromadzonych tłuszczów.  W codziennych posiłkach jako idealny dodatek może służyć olej z pestek dyni . Tłoczony na zimno
ma ciemnozielono-brązowy kolor oraz orzechowy zapach i smak. To produkt lekkostrawny. W większości zawiera kwas linolowy i olejowy oraz witaminy: E, B1, B2, B6, duże ilości witamin A, C i D, bogaty jest w beta-karoten, potas, selen i cynk. Tłuszcze zawarte w pestkach dyni zaliczają się do pełnowartościowych tłuszczów roślinnych.
Około 80% kwasów tłuszczowych to kwasy nienasycone, z czego 50-60% to wielokrotnie nienasycone. 

Rabarbar - zawiera duże ilości witaminy A, C, E oraz kwas foliowy, potas, wapń, fosfor, magnez. Jego kwaśny smak pochodzi od kwasów cytrynowego i jabłkowego, które mają właściwości odkażające. Jest również cennym źródłem błonnika. To niskokaloryczne warzywo, które w 100 gramach zawiera jedynie 20 kcal. Świetnie nadaje się
do deserów.

Awokado dostarcza
18 aminokwasów łącznie, nie brakuje w nim także nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), a zwłaszcza kwasu linolowego, linolenowego i oleinowego, które są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Spożywany na surowo – najlepiej smakuje w połączeniu do sałatek. Idealny dodatek do past i sosów.

Choć w awokado jest niewiele cukru, to ze względu na tłuszcz jest najbardziej kalorycznym owocem: w 100 g jest 160 kcal (czyli przeciętny owoc to aż ok. 430 kcal). Jednak w przypadku awokado nie ma to aż tak dużego znaczenia ze względu na właściwości odżywcze i dobroczynne działanie na funkcjonowanie organizmu.

Jak jeść awokado?

Wybieramy awokado dojrzałe (skórka po naciśnięciu palcem ma się lekko uginać). W środku owoc ma dużą pestkę. By go pokroić, nacinamy go wzdłuż (nóż zatrzyma się na pestce). Potem chwytamy owoc po obu stronach, przekręcamy każdą połowę w przeciwnym kierunku i wyjmujemy pestkę.

Jeśli potrzebne nam jest awokado pokrojone w kostkę, po podzieleniu na pół i wyjęciu pestki kroimy miąższ w skórce w kostkę, po czym wyjmujemy go łyżeczką. Aby miąższ nie ściemniał, trzeba go natychmiast skropić sokiem z cytryny.

Dynia działa odkwaszająco na organizm, wzmacnia układ odpornościowy. Bardzo istotne, że nawet po ugotowaniu nie traci swoich cennych właściwości. Najlepiej konsumować dynię dojrzałą, dobrze wybarwioną – im bardziej pomarańczowy miąższ, tym więcej zawartości witamin B1, PP i karotenu.

Prawdziwą skarbnicą wielu witamin i minerałów są pestki dyni. W 100 g zawierają aż 550 mg magnezu, 1174 mg fosforu, 4,49 mg manganu i 7,64 mg cynku. Cynk ma dobroczynny wpływ na cerę – wzmacnia ją, rozjaśnia
i wygładza, przyśpiesza gojenie ran.

Pestki dyni jemy coraz powszechniej. To najbardziej przystępne źródło organicznego, łatwo przyswajalnego cynku. Pestki dyni składają się w 30-40% z oleju, który zawiera bardzo dużo fitosteroli i nienasyconych kwasów tłuszczowych, które hamują odkładanie się w tkankach złogów cholesterolu i obniżających poziom „złego” cholesterolu (LDL), a co za tym idzie – zapobiegają miażdżycy. Stosuje się je od bardzo dawna w leczeniu stanów zapalnych nerek i pęcherza moczowego.

Jedna porcja płatków owsianych zapewnia naszemu organizmowi:

• witaminę B6 – która poprawia pamięć i koncentrację, zapobiega występowaniu anemii,
• witaminę B1 i kwas pantotenowy – które przeciwdziałają zmęczeniu i rozdrażnieniu, korzystnie wpływają na stan skóry, włosów i paznokci, substancje antydepresyjne i likwidujące zły nastrój.

Owsianka na śniadanie, czy w formie przekąski między posiłkami to doskonały wybór. Niski indeks glikemiczny i duża wartość odżywcza sprawiają, że jest pożądanym składnikiem dobrze zbilansowanej diety. Podsumowując dostarcza mnóstwo składników odżywczych przy niewielkiej ilości kalorii, likwiduje uczucie głodu, wypełniając szczelnie przewód pokarmowy co jest zasługą błonnika oraz zwalnia opróżnienie żołądka, dzięki czemu odczuwa się długo sytość.

Oto kilka z nich po które warto sięgać:

Suszone morele – zawierają cenny błonnik pokarmowy oraz beta – karoten, co ciekawe w suszonych morelach może być go nawet więcej niż w takich ‘’zerwanych z drzewa’’. Beta – karoten przyczynia się do podwyższenia odporności.

Rodzynki – poprawiają koncentrację i trawienie, również wzmacniają odporność. Bogate w witaminy z grupy B, które usprawniają procesy metaboliczne układu nerwowego. Obecność potasu może pozytywnie wpływać na obniżenie ciśnienia krwi.

Figi – obniżają poziom cholesterolu, działają przeczyszczająco, pozytywnie wpływają na pracę jelit, są dobrym źródłem wapnia. Spożywanie fig dostarcza niezbędnej energii nerwom i mózgowi.

Daktyle – zawierają spore ilości soli mineralnych i węglowodanów. Dostarczają dużą dawkę energii, doceniane przez osoby prowadzące aktywny tryb życia.

Orzechy – obfitują w białka, zawierają duża zawartość tłuszczów,  w postaci nienasyconych kwasów tłuszczowych. Każdy rodzaj orzecha wyróżnia się swoistymi właściwościami jednak wspólne dla wszystkich są: wysoka zawartość białka oraz błonnika pokarmowego, są bogatym źródłem witaminy E oraz kwasu foliowego niezbędnego do prawidłowego rozwoju i funkcjonowania komórek układu krwiotwórczego i nerwowego. Dzięki dużej zawartości magnezu pobudzając pracę mózgu.

Oto główne funkcje białek w ustroju człowieka:

• wzrost (rozwój młodych organizmów);
• uzupełnianie naturalnych ubytków (wzrost włosów, paznokci, regeneracja złuszczonych nabłonków skóry i przewodu pokarmowego);
• naprawa tkanek (gojenie ran, wytwarzanie blizn);
• sterowanie procesami przemiany materii przez układy enzymatyczne;
• regulacja ważnych czynności życiowych przez hormony (regulacja gospodarki energetycznej przez insulinę);
• udział w procesach obronnych ustroju (produkcja przeciwciał, jako wyraz odporności humoralnej ustroju);
• regulacja równowagi wodnej;
• regulacja równowagi kwasowo – zasadowej;
• transport (np. transferyna przenosi Fe, a białko wiąże retinol – witaminę A);
• udział w procesach widzenia.

Mięso, drób, ryby i jaja powinny uzupełniać dietę w 2 – 3 posiłkach dziennie, produkty mięsne są bogate w żelazo, białko, witaminy z grupy B i PP. Ważne jest przygotowanie posiłków, aby ograniczyć spożycie niekorzystnego tłuszczu można przyrządzić je za pomocą metody gotowania, grillowania, czy pieczenia.

Z uwagi na duże zapotrzebowanie rozwijającego się organizmu na białko zaleca się spożywanie przez dzieci produktów z grupy: mięso, ryby, jajka, nasiona roślin strączkowych w ilości dwóch porcji dziennie. Najlepiej wybierać chudą cielęcinę lub wołowinę oraz chudy drób (kurczak, indyk spożywane bez skóry), aby uniknąć nadmiaru tłuszczów zwierzęcych w diecie dziecka. Ważne jest również spożywanie przez dziecko ryb, szczególnie morskich (makreli, śledzia, sardynek, łososia). Jeśli dziecko niechętnie spożywa mięso, można przygotowywać potrawy półmięsne (np. naleśniki z mięsnym farszem, faszerowane warzywa) lub potrawy na bazie jaj, sera lub ryb.

Kilka słów o ważnych produktach w diecie dodatkowo wzmacniających naszą odporność:

1. Czosnek – zawiera w swoim składzie allicynę, dzięki niej wykazuje silne działanie antybakteryjne i jest to naturalny antybiotyk. Można łączyć go z pietruszką, która zawiera znaczne ilości witaminy C, jednocześnie neutralizując zapach czosnku.

2. Cebula – zawiera lotne składniki, uwalniające się podczas krojenia czy miażdzenia cebula oraz związki nielotne znajdujące się w miąższu niszczące i hamujące wzrostu drobnoustrojów.

3. Witamina C – co prawda usprawnia utrzymanie prawidłowej odporności, ale uwaga nie zapobiega już podczas trwania choroby. Bierze udział w tworzeniu bariery ochronnej przed bakteriami i wirusami. Można doszukać się jej w produktach takich jak: żurawina, kiszona kapusta, natka pietruszki, owoce cytrusowe i inne.

4. Miód – cechuje go wiele właściwości, m.in. antybakteryjne, regenerujące. Każdy rodzaj miodu jest dobry na inne schorzenia, np. miód lipowy pomaga na choroby górnych dróg oddechowych, kaszel, chrypkę czy choroby serca i układu krążenia. Działa rozgrzewająco, warto pamiętać, że jego smak jest nieco ostry z lekką goryczką. Miód wielokwiatowy jest łagodny w smaku, a spożywany regularnie łagodzi objawy wiosennych alergii. Każdy rodzaj tego smakołyku jest dobry, pod warunkiem, że dzieci są do niego przyzwyczajone i nie jest spożywany w nadmiarze, można podawać go zamiast słodkości, by uchronić dziecko przed infekcjami. UWAGA! nie należy dodawać go do gorących napojów lub gorących potraw, gdyż jego właściwości giną już w temperaturze 40 stopni C.

Im więcej wapnia uda się organizmowi zmagazynować w dzieciństwie i młodości (proces mineralizacji kości kończy się dopiero w 30. roku życia), tym wolniej będzie go tracić w wieku dojrzałym.

Warto zapamiętać!

Ilość wapnia, która pokrywa potrzeby każdego niemowlęcia, to 400–600 mg dziennie. Starsze dzieci potrzebują go więcej, bo 800 mg, a od 10. roku życia – 1200 mg.

Tyle samo wapnia (240 mg) co w szklance mleka znajduje się także w:

• kubeczku jogurtu
• miseczce budyniu
• szklance maślanki, kefiru
• 2 małych trójkącikach serka topionego
• 2 plasterkach żółtego sera
• 25 dag twarożku
• ok. 20 leniwych pierożkach
• 4 naleśnikach z serem.

Najlepiej spożywać warzywa sezonowe, a zimą można sięgać po mrożonki. W codziennym jadłospisie powinny znaleźć się zarówno surowe warzywa, jak i gotowane na parze lub gotowane w wodzie – ale nie rozgotowywane, co pozwala zachować większą ilość składników odżywczych niż inne metody obróbki cieplnej.

Równie ważny jest przykład, który dają rodzice. Dlatego troszcząc się o zdrowie malucha, warto przy okazji zadbać o swoje - właśnie z pomocą warzyw.

Jedna porcja to np.:

• 1 mały pomidor,
• ½ papryki,
• szklanka gotowanego kalafiora lub gotowanej cukinii

W dodatku słodkie napoje, słodycze oraz inne dosładzane sacharozą produkty przyczyniają się do rozwoju próchnicy zębów, nadmiaru masy ciała, zaburzeń łaknienia i zaparć. Jeden batonik pokrywa limit spożycia tzw. cukru dodanego i około 20% dziennej wartości kalorii według zalecanych norm dla dzieci w wieku przedszkolnym.

Często pojawiającym się błędem ze strony rodziców i opiekunów jest pozwalanie dzieciom na pojadanie słodyczy bezpośrednio przed posiłkiem. Podwyższone stężenie glukozy po konsumpcji słodyczy oraz spora ilość energii z tego typu produktu powodują sytość i niechęć do spożywania głównego posiłku. Słodycze to puste kalorie, nie zawierają potrzebnych do wzrostu i rozwoju wartości odżywczych. Często słodycze i słodkie napoje wypierają z diety wartościowe i pożądane produkty.

Uczmy dzieci, że pyszną i pożywną przekąskę stanowią owoce, koktajle, sałatki owocowe z dodatkiem jogurtu, chipsy warzywne i owocowe a nie słodkie batoniki. Pamiętajmy, że dziecko, które nie próbowało słodyczy, nie tęskni za nimi. Wpajajmy dzieciom prawidłowe nawyki dając dobry przykład jedząc pyszne, zdrowe przekąski.

Przykładowe wartości kaloryczne:

• Batonik „SNICKERS”  51g/260kcal
• Szklanka koktajlu z malin 220g/106kcal